Τι είναι τα εκκολπώματα του παχέος εντέρου;
Τα εκκολπώματα είναι μια προβολή του τοιχώματος του εντέρου προ τα έξω .Έτσι το παχύ έντερο του ασθενούς μοιάζει να έχει μικρές «σπηλιές» στο εσωτερικό του τμήμα που προβάλλουν προς τα έξω. Τα εκκολπώματα δημιουργούνται σε θέσεις που το τοίχωμα του εντέρου είναι πιο ασθενές.
Ποιοι παράγοντες προκαλούν τα εκκολπώματα;
Τα εκκολπώματα εμφανίζονται κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες, η συχνότητα τους αυξάνεται με την ηλικία (στα 40 έτη η συχνότητα είναι <5% ενώ στα 85 αγγίζει το 65%), ενώ παρουσιάζονται με τη ίδια συχνότητα σε άνδρες και γυναίκες. Φαίνεται πως το περιβάλλον και παράγοντες του σύγχρονου τρόπου ζωής παίζουν ρόλο στη δημιουργία τους όπως η δίαιτα χαμηλή σε φυτικές ίνες και υψηλή σε λιπαρά, η παχυσαρκία και η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας. Δεν φαίνεται να σχετίζονται με το κάπνισμα, τη λήψη καφέ ή αλκοόλ.
Ποια τα συμπτώματα και η κλινική σημασία των εκκολπωμάτων;
Από τους ασθενείς που έχουν εκκολπώματα περίπου το 75% αυτών παραμένει χωρίς συμπτώματα, ενώ το υπόλοιπο 25% αναπτύσσει κάποια από τις επιπλοκές τους, ήτοι φλεγμονή (εκκολπωματίτιδα), αιμορραγία ή σπανιότερα μια ειδική φλεγμονή που ονομάζεται κολίτιδα οφειλόμενη σε εκκολπώματα (diverticula associated colitis).
Η εκκολπωματίτιδα παρουσιάζεται χαρακτηριστικά με πόνο συνήθως στο αριστερό κάτω τμήμα της κοιλιάς και πυρετό ενώ συνυπάρχουν συνήθως και ευρήματα από τον εργαστηριακό έλεγχο (αυξημένα λευκά ή/και crp). Είναι φρόνιμο να αναζητηθεί ιατρική βοήθεια καθώς για τη διάγνωση απαιτείται απεικόνιση (είτε υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία κοιλίας) και κατόπιν κατάλληλη θεραπεία ή/και νοσηλεία (με ειδική δίαιτα, αντιβιοτικά και σπανιότερα χειρουργείο).
Η αιμορραγία από εκκολπώματα οφείλεται συνήθως σε αιμορραγία από κάποιο αγγείο που συνήθως βρίσκεται στο στόμιο κάποιου εκκολπώματος. Είναι ερυθρού χρώματος και δε συνοδεύεται από πόνο. Καθώς η αιμορραγία μπορεί να είναι μεγάλη χρειάζεται νοσηλεία του ασθενούς. Η αντιμετώπιση της αιμορραγίας περιλαμβάνει την κολονοσκόπηση όπου αν βρεθεί η εστία της αιμορραγίας δύναται να αντιμετωπιστεί άμεσα. Σε περίπτωση συνεχιζόμενης αιμορραγίας μπορεί να απαιτηθεί άλλη επεμβατική μέθοδος (εμβολισμός του αγγείου) ή ακόμη και χειρουργείο.
Πώς διαγιγνώσκονται τα εκκολπώματα;
Συνήθως αποτελούν τυχαίο εύρημα κατά τη διάρκεια εξετάσεων όπως είναι η κολονοσκόπηση, η αξονική τομογραφία ή ο βαριούχος υποκλυσμός.
Ελλοχεύει κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου από τα εκκολπώματα;
Δεν υπάρχει καμία συσχέτιση μεταξύ εκκολπωμάτων και καρκίνου του παχέος εντέρου.
Ποια είναι η θεραπεία των εκκολπωμάτων;
Τα εκκολπώματα δεν μπορούν να εξαλειφθούν εφόσον δημιουργηθούν. Η μόνη αλλαγή που συνιστάται στον τρόπο ζωής ενός ασθενούς με εκκολπώματα είναι μια υγιεινή διατροφή με αρκετές φυτικές ίνες χωρίς όμως υπερβολές ή απόλυτες απαγορεύσεις, καθώς ούτε αυτό έχει αποδειχθεί να αλλάζει σημαντικά την πορεία και την πρόγνωση των εκκολπωμάτων. Σημαντικό είναι, πως παρά τις παλαιότερες απόψεις, δε συνιστάται η αποφυγή των ξηρών καρπών ή σπόρων σε ανθρώπους με εκκολπώματα.