Τι είναι η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ);
Πρόκειται για ένα συχνότατο ενόχλημα του ανώτερου πεπτικού συστήματος που αφορά στην αυξημένη επιστροφή γαστρικών υγρών προς στον οισοφάγο. Η ΓΟΠ μπορεί να συμβεί σε όλους μας όμως όταν τα χαρακτηριστικά συμπτώματα -καύσος, αναγωγές (ξινίλες) ή/και επιγάστριο άλγος- γίνονται καθημερινά ή πολύ έντονα τότε μιλάμε για τη νόσο της ΓΟΠ (ΓΟΠΝ).
Γιατί συμβαίνει η παλινδρόμηση;
Οφείλεται σε ανεπάρκεια του καρδιοοισοφαγικού σφιγκτήρα που βρίσκεται μεταξύ στομάχου και οισοφάγου. Συνήθης αιτία χαλάρωσής του είναι η διαφραγματοκήλη, η άνοδος, δηλαδή, τμήματος του στομάχου στον θώρακα. Άλλες προδιαθεσικές καταστάσεις είναι η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη, διάφορες νόσοι και φάρμακα, ο καφές, το αλκοόλ, το λίπος, η σοκολάτα, τα καρυκεύματα και το κάπνισμα.
Ποια είναι τα κύρια συμπτώματα;
Το συχνότερο είναι ο καύσος (κάψιμο) πίσω από το στέρνο που μπορεί να επεκτείνεται μέχρι τη βάση του λαιμού. Συνήθως αρχίζει 1-2 ώρες μετά το γεύμα και ενδέχεται να διαρκεί μερικές ώρες. Άλλα συμπτώματα είναι οι ερυγές (ρεψίματα), οι αναγωγές, η όξινη γεύση, ο θωρακικός πόνος και η δυσκολία στην κατάποση. Σπανιότερα, μπορεί να εκδηλώνεται με εξωοισοφαγικά ενοχλήματα, όπως βήχας, λαρυγγίτιδα, βράγχος φωνής, άσθμα.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Ο καύσος και οι αναγωγές θέτουν ισχυρή υποψία για τη νόσο. Η γαστροσκόπηση μπορεί να βοηθήσει στην επιβεβαίωση και την εκτίμηση της βαρύτητας της πάθησης, ιδιαίτερα σε ασθενείς μεγαλύτερους από τα 40 έτη ή με συμπτώματα “συναγερμού”. Με βάση τη βαρύτητα των ευρημάτων μπορεί να χρειαστεί μια επαναληπτική γαστροσκόπηση για εκτιμηση της επούλωσης. Συνήθως, δεν είναι απαραίτητο να επαναλαμβάνεται η γαστροσκόπηση σε τακτά χρονικά διαστήματα.
Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές;
Μεγάλη σημασία στη θεραπεία έχει η απώλεια βάρους και η σωστή διατροφή, με περιορισμό των λιπαρών τροφών και των μεγάλων γευμάτων (ιδιαίτερα με καρυκεύματα και αλκοόλ). Σημασία έχει επίσης να μην ξαπλώνουμε για 2-3 ώρες μετά το φαγητό, αφού στην οριζόντια θέση ενισχύεται η παλινδρόμηση από το στομάχι στον οισοφάγο.
Τα αντιεκκριτικά φάρμακα, τα φάρμακα δηλαδή που μειώνουν την έκκριση όξινων υγρών από το στομάχι, είναι εξαιρετικά αποτελεσματικά στη θεραπεία. Η επιστημονική ονομασία των φαρμάκων αυτών είναι ‘αναστολείς της αντλίας πρωτονίων’. Παλιότερα φάρμακα, όπως τα κλασσικά αντιόξινα και το Zantac, δεν θεωρούνται σήμερα ικανοποιητική θεραπεία.
Η διάρκεια της αγωγής κυμαίνεται από μερικές εβδομάδες μέχρι μόνιμα, ανάλογα με τη βαρύτητα όπως θα την εκτιμήσει ο γιατρός σας. Αν οι οδηγίες είναι για αγωγή λίγων εβδομάδων, υπάρχει η πιθανότητα οι ενοχλήσεις να επανεμφανιστούν μετά τη λήξη της. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μπορεί να ξαναχορηγηθεί το ίδιο φάρμακο.
Τα αντιεκκριτικά φάρμακα θεωρούνται εξαιρετικά ασφαλή εν γένει, ακόμη και στην μακροχρόνια χρήση τους.
Σε ορισμένες περιπτώσεις που δεν θέλουμε να χρησιμοποιούμε μακροχρόνια φάρμακα, πολύ καλά αποτελέσματα έχει επίσης η χειρουργική αντιπαλινδρομική επέμβαση.
Ποιες είναι οι επιπλοκές της ΓΟΠΝ;
Η συχνότερη επιπλοκή είναι η οισοφαγίτιδα, δηλαδή η έντονη φλεγμονή στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου την οποία μπορούμε να διαγνώσουμε με την ενδοσκόπηση. Η θεραπεία της είναι ίδια με αυτή της απλής ΓΟΠΝ - με τα φάρμακα που προαναφέραμε -απλώς μπορεί να χρειαστεί πιο μακροχρόνια θεραπεία αναλόγως της βαρύτητας.
Λιγότερο συχνά εμφανίζεται ο οισοφάγος Barrett, αλλαγή δηλαδή του επιθηλίου του οισοφάγου ως απάντηση στη χρόνια έκθεση στο όξινο περιεχόμενο του στομάχου. Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στην αντίστοιχη ενότητα [οισοφάγος Barrett]