Τι είναι το πεπτικό έλκος;
Το πεπτικό έλκος είναι μια «πληγή» που δημιουργείται στο βλεννογόνο του πεπτικού συστήματος, δηλαδή στην εσωτερική επιφάνεια κυρίως του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου.
Πώς δημιουργείται το έλκος;
Τα έλκη αναπτύσσονται όταν υπάρχει μια ανισορροπία μεταξύ των προστατευτικών μηχανισμών του επιθηλίου και των επιθετικών παραγόντων – που στην περίπτωση του έλκους βασικά αποτελεί το οξύ. Όταν λοιπόν η στιβάδα βλέννης που προστατεύει τα κύτταρα από το οξύ του στομάχου υποστεί βλάβη τότε το οξύ μπορεί πλέον να έλθει σε άμεση επαφή μαζί τους και να τα καταστρέψει, δημιουργώντας το έλκος.
Τα δυο κυριότερα αίτια που προκαλούν έλκος είναι:
1. Το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού (Helicobacter pylori).
2. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
Τα φάρμακα αυτά (πχ Voltaren, Naprosyn, Brufen) αδυνατίζουν το προστατευτικό στρώμα βλέννης του πεπτικού και αυξάνουν τη δυνατότητα του οξέος να προκαλέσει βλάβη στα κύτταρα.
Παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη έλκους – που όμως δεν μπορούν από μόνα τους να το προκαλέσουν αλλά μόνο δρουν βοηθητικά- είναι το κάπνισμα και το αλκοόλ.
Ποια είναι τα συμπτώματα του έλκους;
Το κυριότερο σύμπτωμα του πεπτικού έλκους είναι ο πόνος. Συνήθως είναι χειρότερος όταν το στομάχι είναι άδειο, γι’ αυτό πολύ συχνά ξυπνάει τον ασθενή νωρίς το πρωί όπου έχει μεσολαβήσει η βραδινή νηστεία. Μπορέι ακόμα να βελτιώνεται με τη λήψη τροφής. Ο πόνος δεν είναι συνεχής αλλά παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις συχνά με εποχιακή κατανομή.
Ποιες είναι οι επιπλοκές που μπορεί να παρουσιαστούν;
Οι επιπλοκές των ελκών είναι η αιμορραγία, η διάτρηση και η πρόκληση στένωσης στο τελικό τμήμα του στομάχου (πυλωρός).
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση του έλκους –πάντα μετά τη συμβουλή του γιατρού- γίνεται με γαστροσκόπηση. Έτσι άμεσα επισκοπείται ο βλεννογόνος για πιθανή «πληγή» αλλά και είναι δυνατόν να παρθούν βιοψίες για την ανίχνευση του ελικοβακτηριδίου.
Ποια είναι η θεραπεία του έλκους;
Οι πυλώνες της θεραπείας του έλκους είναι η εκρίζωση του ελικοβακτηριδίου και η χορήγηση φαρμάκων που μειώνουν την έκκριση οξέος από το στομάχι. Τα φάρμακα αυτά (αναστολείς ανλίας πρωτονίων – Losec, Nexium, Pariet, Controloc, Penrazol, Laprazol κα) δίνονται για χρονικό διάστημα ανάλογο της εντόπισης του έλκους. Απαραίτητη είναι και η αποφυγή των παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα και αλκοόλ) καθώς και όλων των δυνητικά επικίνδυνων φαρμάκων (ΜΣΑΦ). Σημειώνεται πως ειδικά στα έλκη του στομάχου πρέπει να γίνεται επανέλεγχος με γαστροσκόπηση 2 περίπου μήνες μετά την έναρξη αντιεκκριτικής αγωγής προκειμένου να επιβεβαιωθεί η πλήρης επούλωσή τους. Η πρόγνωση του πεπτικού έλκους είναι εξαιρετική αν ακολουθηθεί η σωστή θεραπεία.